Ashgabat, de hoofdstad van Turkmenistan, is een unieke en fascinerende stad en spreekt enorm tot de verbeelding. Het wordt ook wel de ‘witte stad’ genoemd omdat de meeste gebouwen zijn opgetrokken uit wit marmer.. De stad staat zelfs vermeld in het Guinness Book Of World Records, als de stad met de meeste witte marmeren gebouwen ter wereld! De indrukwekkende gebouwen doen vaak futuristisch aan en zien er bijna surrealistisch uit, helemaal als de zon fel op de marmerlaag schijnt.
Ashgabat is een van de meest gereguleerde steden in de omgeving. Dat komt voornamelijk door de invloed van de overheid die door uitvoerige regelgeving bepaalt hoe de stad er uit moet zien. Dat beperkt zich niet alleen tot het gebruik van marmer, maar ook het gestructureerde stratenplan en het strikte en zorgvuldige onderhoud van de gebouwen en de leefomgeving.
Een belangrijk uitgangspunt van de overheid bij de bouw van Ashgabat was en is de zichtbaarheid van de neutraliteit en de onafhankelijkheid van de Turkmeense staat. Dit is symbolisch terug te vinden in monumenten en beelden.
Daarnaast is het belangrijk om grootsheid van de Turkmeense cultuur én de leiders van het land te eren, wat terug te zien is in het grote aantal, al dan niet in goud uitgevoerde, standbeelden van bijvoorbeeld de grote Turkmeense leider Saparmurat Niyazov oftewel Turkmenbashi.
Hij leidde het land van 1985 tot aan zijn dood in 2006. Zijn gouden beeld van 12 miljoen Amerikaanse Dollars is nog in de stad te vinden ook al is het recentelijk verplaatst naar een minder prominente plek.
Turkmenbashi schreef ook een boek de ‘Ruhnama’, dat als gids diende voor de Turkmenen en leidraad voor het behoud van Turkmeense tradities en waarden. Het boek had niet alleen de status van een bijbel maar was ook een weergave van zijn ideeën die moesten worden onderwezen en ingevoerd in de Turkmeense maatschappij. Het was jarenlang verplichte kost binnen het onderwijs. Daarmee had het ook een decreetachtig karakter. Na zijn dood is de rigiditeit van de ideeën wat afgenomen en resteert nog het enorm grote gouden beeld van het boek dat je al van verre toeschittert.
In Gypjak, een buitenwijk van Ashgabat, is het mausoleum van Turkmenbashi te vinden naast een van de grootste moskeeën van Centraal-Azie: de Ruhy moskee.
Wat ook in het geordende plaatje van de staatsarchitectuur past zijn de talloze parken, prachtig aangelegde tuinen met spectaculaire fonteinen. De kleuren van de bloemen en bomen vormen een enorm contrast met de rest van het nogal zanderige en dorre Turkmeense landschap. Er is veel werk besteed aan de aanleg van fonteinen in alle soorten en maten. De ‘grootste fontein’ hier komt uiteraard ook voor in het Guiness Book of World Records.
Een stadstour in de avond is een aanrader omdat dan alle beelden die overdag al imposant zijn ook nog eens extra in de kleurrijke schijnwerpers worden gezet.
Op minder megalomane wijze maar daarom niet minder aantrekkelijk heeft het Nationaal museum een mooie expositie over de rijke geschiedenis van Turkmenistan. Het behoorde uiteraard ooit tot een van de voornaamste gebieden uit de Zijderoute en maakte onderdeel uit van het Perzische Rijk.
En dan is er uiteraard ook nog wel wat te beleven in het gewone dagelijks leven. De Tulkocha bazaar is een heerlijke mix van traditionele en moderne handel. De geuren en kleuren die we ook kennen uit andere bestemmingen in ons reisaanbod zijn hier eveneens rijkelijk aanwezig. Naast de bazaar kun je ook in de modernere winkelcentra je hart ophalen en ontmoet je de ‘gewone’ Turkmenen die hier hun boodschappen doen, uitgaan in een van de restaurantjes, of gezellig met de familie naar de bioscoop gaan.
Ashgabat, een stad van uitersten; hypermodern en futuristisch, maar waar ook traditie en het gewone hedendaagse leven samenkomen.
©Dionne Delnoy
November 2024
Comments